AQUELES EMPRENDEDORES

Fai moitos anos, nunha vila da comarca do Bergantiños, houbo un matrimonio que tivo 12 fillos e un fogar onde viviron todos ate facerse mozos, para despois, ir marchando aos poucos buscando independencia e traballo.

Dous deses fillos, o Amador e o Manuel, quedaron na casa, e  dedicáronse a dous oficios: un, as pompas fúnebres, o outro,  o de  taxista. 

A casa  era coñecida en toda a vila coma a dos “cadaleitos”  e tamén coma a “casa do taxi”, que tanto da para o conto que vou contarvos.

Un daqueles fillos, o Amador, preparou o baixo do edificio coma funeraria, derrubando varios tabiques e ampliando espazos para non faltara de nada na exposición de : ataúdes, sudarios,  e cirios...

Nun recuncho aparte, o Manuel, tiña a oficina do seu cuartel permanente de taxista ou cocheiro. 

O pai de ámbolos dous, o señor Benigno, os   axudaba no negocio  por entreterse,  facendo pequenos traballos auxiliares de loxística empresarial.

Éravos o Benigno, pai dos emprendedores, home practico e afeito a buscar solucións aos problemas cos poucos recursos daquela época.

 Tiñan, entón, os parentes dos defuntos e encomenda de levar a funeraria a talle morto, e adoitábase facelo con un cordel, e un nó, que indicaba a altura exacta do falecido,  o Benigno con esa referencia métrica, buscaba na funeraria o cadaleito de tamaño axeitado entre os tres ou catro modelos que se fabricaban.

 As veces, poucas veces, o defunto tiña unha  dimensión superior ao normal da que daba conta o nó, e non habendo caixa axustada ao mesmo, o señor Benigno, primeiro, desfacía o nó de xeito subrepticio e o rebaixaba uns centímetros, para cubrir as posibles reclamacións da familia, e logo, acomodaba ao defunto no féretro mais grande, pero escaso, con moito mimo dobrándolle os xeonllos  un chisco, e talmente parecía que mais que morto  estaba a descansar relaxado  e de xeito informal, que para o caso é o mesmo.

 Deste modo, nin os achegados protestaban, nin o defunto estaba en condicións de facelo.

O negocio mixto destes emprendedores  ía ben porque a xente morrer morre  seguro, antes ou despois, e viaxa por necesidade ou pracer.

Os cortos períodos nos que na vila e contornos  non se producían decesos, co señor Benigno  denominaba, “epidemias de saúde”,  desaparecían a fume de carozo, porque o que é novo pode morrer, pero os velliños van morrendo axiña por calquera peleirada.

O malo é, que aos que morren se lles dá  por facelo as veces a horas intempestivas, e dicir cando lle peta a súa natureza ou enfermidade, e os viaxantes teñen  apuros e urxencias  a calquera hora.

Tamén iso o tiña organizado o señor Benigno, e, para levantar da cama a só un dos fillos, adoitaba preguntarlle desde dentro ao cliente que golpeaba no chamador da porta a esas horas,  e para gañar tempo: 

Taxi ou caixa!!!

Logo, pasaba axiña ca información facilitada, a espertar ao profesional correspondente.

Así, naquela casa, e comarca, fai moitos anos descubriuse  coma se organizaba conxuntamente o traballo da morte e o viaxar, que compleméntanse, porque forman parte dun asunto común, que  case sempre é un  negocio para uns e non para outros...

 

       

   

O BOLO DE LEITE

 A familia dos Mariño coido que  son ricos, aínda que  non teñen un euro de mais. Explícome.

 O pai da familia, o señor Manuel, traballa de albanel cando cadra; a nai, a señora Rosa, vende nas feiras do contorno algúns produtos da súa horta de Cacheiras: unhas galiñas, ovos, verduras, e froitas da tempada.

E, por estas datas do nadal, leva a Silleda tres capóns preciosos e ben mantidos que vende moi ben aos clientes ca coñecen.

E así vai remando esta familia sen pasar fame mais  que de peixes finos, carne de primeira, e algunha lambetada.

O matrimonio ten tres fillas, a Olga, Pilar, e a  Carme.

O Manuel é optimista, sempre ten proxectos de futuro e agarda dende fai trinta anos a que os seus soños se convertan en realidade sen perder nunca a esperanza. 

Os seus soños, segundo me ten contado, son darlle estudios as fillas, ter unha enciclopedia, facer un arranxo para ampliar a cociña, unha habitación mais,  e ter un escusado e  unha ducha de prato en condicións...

Sei, que recentemente, cando a  súa filla maior, a Olga, pediulle a súa nai un abrigo novo para o frío, a señora Rosa prometeulle que: “se teño un boa feira mércocho Olguiña”. 

O Manuel retrucoulle axiña a súa dona: “ mércalle a nena o gabán  muller, será por cartos”!

A señora Rosa leva a Pilar e a Carme a feira unha vez ao mes, para que se vaian afacendo a este traballo por se veñen tempos difíciles. 

Ao remate da mesma as leva a confeitaría da Crega e lles compra a cada unha das pequenas un bolo de leite. 

A Pilar e a Carme o comen aos poucos, a cachiños de cada vez, e cada anaco sábelles a gloria. O señor Manuel sempre lles dixo: “Nenas, para collerlle o gusto ao bolo de leite ai que comelo solo unha vez ao mes!”. 

E as fillas  rin e  saben que seu pai ten razón.

Eu coido que a alegría desa familia amiga ten que ver mais cos centavos de euro, que cos euros, ou quizabes sexa pola xenerosidade que teñen entre eles desfrutando das pequenas cousas.

 Fai tempo lin una reflexión de Savater  que ven dicir : “O secreto da felicidade é ter gustos sinxelos nunha mente complexa, o problema é  que as veces  a mente é sinxela, e os gustos son complexos”. 

Será verdade? 

   

 

 

 

 VIVA O VIÑO E A CERVEXA

Xan da Curota achégaseme moi enfadado dicíndome no medio da rúa, a grandes berros, que non hai nada peor que un amigo ignorante.

 Explícame de seguido o seu malestar, que tiña que ver coas opinións dun veciño sobre a xestión dun coñecido líder político galego.

Intento relativizar o seu malestar dicíndolle: "Todos somos parvos de cando en vez". El me responde:

"É imposible que os amigos parvos deixen de dicir ou facer parvadas!" “Non está na súa natureza”.

Cítolle logo, mais serio, a Gracián, para  darlle a razón a traveso dunha autoridade literaria: "os que o parecen son parvos, e a metade dos que non o parecen tamén o son". 

E, sigo procurando calmalo con argumentos traídos deste xeito:

—Creo que o que hai Xan, son máis argalleiros que estúpidos, porque a maioría seguimos vivos a pesar dos que negan a vacina do Covid, dos que cren todo canto lles soa ben, ou dos que lle regalan sen mais os  seus votos  a Feijoo.

  

—Mira, Luis, déixate de desculpas; a ignorancia xera moita confianza teimuda pero nunca coñecemento, este amigo meu insiste unha e outra vez en opinións sen sentido, incluso aquelas que van en contra dos feitos e dos seus intereses, carallo! 

E  co dálle que dálle das súas teimas remata por me cabrear cando discuto con el.  

—Estes amigos ignorantes son máis perigosos que se fosen uns

malvados. 

Cos últimos pódese entender un, cos primeiros non.

Moitos deles, podes observalo, xúntanse como moscas na merda,  falan entre eles, póñense de acordo porque todos coinciden nas mesmas parvadas, e  arrástrannos coas súas decisións sen xeito a ter o goberno que temos en Galicia.

—Para eles, calquera despropósito político ou persoal non é  impedimento para continuar errando co seu razoamento nas súas preferencias políticas. 

Tamén tratan convencer  aos demais dos seus disparates porque todos eles teñen unha estraña e fonda vocación para facer proselitismo ! 

Non sei como calmalo, menos mal que o bar da esquina está preto e ofrece viños e  cervexas xunto con unhas  unhas enormes tapas de tortilla.

 Invítolle a seguirme co xesto de beber,  e o colle co primeiro aceno, síntoma de que non é parvo, ou de que non ten un euro.

Diante da cervexa eu, el diante do seu viño, decido facer un xiro verbal explicándolle entre sorrisos, que cando non quero ver a un idiota, eu mesmo deixo de mirarme ao espello. Non lle fai gracia algunha.

Remato a historia cunha experiencia empírica persoal:

—Os prudentes, os reflexivos, os intelixentes, os sabios, acaban aburrindo a un santo amigo Xan.

 Moitos destes explican ou falan de cousas que teñen a súa complexidade, fano con propiedade e coñecemento, o expresan con educación e argumentos, pero son incapaces de resumilas nunha frase sinxela, quizais imprecisa, pero comprensible e fácil de recordar polo persoal, que é o que funciona.

 Son por elo parvos?

Non me veñas con esas andrómenas, replicoume, os ignorantes  e estúpidos dos que che falo, o son, por non entender nin aceptar  nin o  complexo nin o  sinxelo.

 

—Mira, continúa dicíndome, por citarche algo  culto  eu tamén, direiche que Maquiavelo clasificou aos homes en tres categorías: algúns deles, son quen de  entender por si mesmos; outros, que discirnen polo que lles din, e uns terceiros, que non entenden nin por si mesmos, nin coa axuda dos demais.

—Cando che falo do meu veciño, falo de esta última  especie de descerebrados, que non finxen a ignorancia, que sería deliciosa como é o teu caso cando queres.  Este veciño meu, é simplemente un idiota rematado!

Mellor será calar, pensei entón, e calei mentres bebía a  miña birra... 

Co ánimo máis tranquilo ao cabo dun minuto, comenteille algunhas noticias da prensa por cambiar de asunto.

 O Xan, comezou daquela a pórse vermello de rabia outra vez.

Pedín axiña outro viño e unha cervexa e tranquilizouse de novo.

Xa non sei se o Xan está a finxir ou é mais  listo co demo.

Por suposto, cavilo de novo entre grolo e grolo, mentres  recordo a un parvo  moi famoso  que dixo aquelo  de: ¡Viva o viño!

Asi e todo, algunha razón debía ter, ou non?

 A  PROFESORA CAROLINA

A Carolina era coñecida na facultade por seren a primeira muller da súa promoción en doutorarse.

Non destacou na universidade pola súa listura, senón pola súa intelixencia, aínda que da intelixencia nos dixo un día na clase: 

“desde sempre foi desprezada na nosa terra, xunto coa ciencia”.

 Cando mesturou oficio e  vocación, ao aprobar a  súa oposición, notámolo axiña os seus alumnos, pois as súas clases do instituto eran diferentes das demais, alo polos comezos dos sesenta, anos nos que se coidaba aínda moito no ensino da nosa salvación eterna e mais da nosa formación do espírito nacional.

Os alumnos íamos a súa clase a escoitar razóns sobre as crenzas xustificadas, e, as  accións e decisións razoadas, que nos deixaron co tempo  un pouso para toda a nosa vida.

A primeira vez que oín falar do que hoxe se chama “pensamento crítico”  foi na súa clase. 

Valíase dunha técnica pedagóxica como era a de  citar refráns vellos e contos coñecidos, para mellor se expresar na clase de historia:

 “Predícame Xan, predícame o frade, por unha orella me entra por outra me sae”, e logo insistía: 

—Eu non vos quero ensinar o que debedes pensar sobre a historia, senón a pensar pola vosa conta sobre a mesma, e para elo tedes que ler e mais entender mellor o que leedes, e, a  sospeitar de tódolos  que afirman sucesos da mesma sen probas documentais, porque a historia a escriben sempre os vencedores coma mellor lles convén...

— Si escoitades dicir a alguén como argumento histórico ou político: “oín dicir;  escoitei na radio; lin na prensa ou “asi o pon noso libro de historia ”, e non vos di nada mais, o que podedes pensar con seguridade é, que esa persoa non pensa por ela, senón polo que lle contan outros.

Recordo que un dos compañeiros preguntoulle un día:

 — E coma  podemos descubrir entón  a verdade  histórica profesora? 

A Catalina contestoulle :

—Descubrir a  verdade require esforzo, comprobacións e método.

 Pero o que queira seren autónomo e  libre de entre vos, que non esqueza  que toda a  historia de  España é, a permanente resistencia de moitos dos seus reis, dirixentes políticos e mais empresarios, contra da modernidade e a solidariedade.

 A miña recomendación mais sinxela e  que busquedes antes cas verdades, as falsidades.

 

—As falsidades ou medias verdades, recordádeo sempre, se presentan cunha fermosa aparencia e simplicidade, as escoitaredes repetir moitas veces na prensa e na radio; veñen case sempre  acompañadas de ameazas, enganos e dogmas polos que as poñen en circulación, entre outras razóns para impedir que poidamos comprobalas, poñelas en dúbida, buscar outras solucións, ou simplemente por nos amedrentar.

A Catalina, recibiu un día, estando nos na súa clase, a visita dun señor -que polo visto era inspector de ensino medio- o  que moi amablemente lle dixo que, ao rematar a clase,  non saíra dela pois tiñan que falar. 

Aquel home mirou de esguello para todos nos sorrindo con unha  faciana raposeira e  liscou.

A Carolina antes de rematar a lección dese día díxonos emocionada: 

— “Nunca falta un can nunha merenda!” E logo engadiunos.

 Déixovos, por que terei que deixarvos, pero debo advertirvos que homes coma este, vanse quedar entre vos, van tratar de asustarvos e mentirvos durante moito tempo, van impedir que pensedes por vos mesmos, e ademais odian a intelixencia e a cultura! 

 

Non soubemos mais dela, ate moitos anos mais tarde.

Entereime, que fora enviada a dar clases aos Ancares, quizabes coma mérito e recompensa polos seus fondos coñecementos da nosa historia de España, e a de moitos dos nosos grandes dirixentes históricos. 

Moito teño envexado aos seus novos alumnos!  

 

 

MANUEL DE BRAIS

Manuel de Brais é unha persoa de idade con unha cute dourada polo sol e unha mirada franca e limpa, dono dunha pequena casa con horta na aldea onde vive desde fai anos, e  que  sóubome dar unha lección de trato persoal inesquecible.

 Un domingo de maio fai agora catro anos, acompañado  da miña dona, visitamos na parroquia de Vilariño a uns amigos  onde  aconteceu o seguinte:

 O Manuel, que alí se atopaba, foime presentado polos nosos coñecidos coma un  amigo e  veciño dunha casa próxima.

 Dirixinme a el cordialmente con trato chan, e díxenlle mais ou menos : 

—Moito gusto en coñecerte Manuel!

Paroume en seco  e sorrindo díxome:

—Se non lle molesta tráteme de  señor Manuel, ou don Manuel, porque a vostede non lle costa nada e a min gústame moito!

Comprendín axiña que a necesidade de ter ríspeto no trato cos demais é importante, sobre de todo,  con aquelas persoas que teñen a súa  dignidade coma único patrimonio.

Tratei desde entón a Manuel de don, el mo agradece, e eu síntome fondamente recompensado ca súa amizade.

Ten don Manuel dous fillos  traballando no estranxeiro.

 

Aos dous, contoume seu pai que sempre lles aconsellou: 

—Quédavos por  construír o voso futuro, magoa non poder facelo na vosa terra, elo a pesares dos desprezables do pasado, e  dos raposos oportunistas do presente, eses, que en algúns casos, levan incluso os tratamentos de señorías,  ilustrísimos, de excelentísimos, honorable, eminentísimos, santidade,  ou de alteza...tratade a todos con moita educación, xa sabedes que eu estou por  nos tratar  entre todos de  señor tal  ou de  don fulano, con elo abonda si se é digno de elo, porque como sabedes queridos fillos, non é o tratamento o que fai mais grande ou mellores aos homes, senón os homes os que dignifican os tratamentos, e temos hoxendia unha fartura de títulos inmerecidos.

Eu non podo mais que darlle a razón a Manuel!

 XUSTIZA RAPOSEIRA

O fillo mais pequeno da Carolina, o Chisco, estudiou dereito en Compostela nos anos setenta. Hoxe é un avogado moi respectado na bisbarra de Carballo. 

 

Na familia da Carolina  “o único estudiado é el”, segundo me dixo a súa irmá Elena, e me aclara despois, non por falta de gañas e intelixencia dos demais, senón  por falta de cartos.

  

—O meu irmán, contoume, nunca se disfrazou de intelixente, é intelixente, pero na universidade en primeiro de carreira  pasaba por  tonto, ou iso crían moitos compañeiros, pois cometeu a parvada de falarlle en galego ao profesor de dereito romano, un mestre castelán que suspendía a sete de cada dez alumnos, e,  que falaba  moito en latín, pero  non entendía a nosa lingua.

A pesares dese despiste, sacou sobresaínte en tódalas materias, menos en romano que levou matricula.

 

A partires daquela xa non era estúpido para os compañeiros, e coma  ademais era pobre, saleu como tiña que seren avogado listo.

O primeiro preito gañouno facendo unha raposada. Pero, vólveme aclarar enseguida a irmán, unicamente nese primeiro  preito...!

Tratábase dunha disputa entre un home poderoso da parroquia e un xornaleiro, por unhas lindes mal sinaladas na única finca de catro ferrados que tiña de seu o xornaleiro, e que o cacique quería  facer súa..  

A falta de “papeis” do seu defendido facía  moi difícil gañar a disputa. 

 O Chisco  fíxolle   chegar ao xuíz- un home moi serio, e de misa diaria-  en nome da parte contraria ao seu defendido, un agasallo de dez quilos de enormes percebes  de Fisterra, e unha tarxeta de imprenta co nome do preiteante na que poñía:

 “Agardamos lle gusten, igual que a min gustaríame gañar o xuízo que leva súa señoría”. 

Tiña lido o Chisco unha argucia parecida nas crónicas dos preitos e, sen encomendarse  nin a Deus nin ao demo a puxo en practica.

Montouse unha boa, o xuíz acusounos de suborno  e  chamou aos dous avogados.

 O  avogado defensor do ricachón aseguroulle que non era posible que o seu defendido fixera nada sen consultalo, e, o Chisco, alegou diante do xuíz que:  “el defendía ao seu cliente por caridade, sen cobrarlle nada, e tendo en conta que era un home castigado pola vida, bo pai, xornaleiro, viúvo, e con cinco fillos ao seu cargo que educaba na fe da nosa  santa igrexa católica”.

O preito, que tiña moi  mala solución para o cliente do Chisco como quedou dito, virou de súpeto cara ao seu defendido e santas pascuas.

 

Agora ben os percebes deberon papalos na casa do xuíz, porque non se volveu a saber deles.

O Chisco é dos que opinan que moitas veces desde a xustiza non se atende ao mais necesitado, nin case nunca sal gañando quen debería gañar.

 

  

        

 A SEÑORA PILAR DA CERDEIRA

(Dedicado as nosas  marabillosas avoas)

A señora Pilar, veciña e amiga da miña avoa, vive nun lugar do concello de Vedra ca súa familia.

 Antes da pandemia vivía  co  fillo vinculeiro, a súa dona  e catro netos. 

Ten ademais Pilar unha filla e mais un fillo casados traballando en Santiago, pero desde que empezou esta peleirada, perderon os traballos, e para aforrar polo menos o aluguer viñeron a vivir con ela cos sete netos dos matrimonios.

A  Pilar dispón dunha casa grande, e de  moitos ferrados de terra, catro porcos, dúas vacas leiteiras e medio cento de galiñas poñedoras. 

De comer non ha faltar!, me di sorrindo.

 Ten por costume a Pilar dar consellos que ninguén lle solicita, moraliza cos  seus fillos e os once netos na casa familiar con frases feitas, e  recita ou canta coplas dos cancioneiros e refráns  que utiliza veñan a conto ou non, para razoar ca familia. 

E mais prepara filloas e orellas  durante todo o ano.

 Aos netos gústanlle moito  as filloas e as orellas da avoa, as  suas cancións, e, a festa diaria que supón comer dezaoito persoas na mesa da propia cociña, e mais aínda xogar todos xuntos coma equipo que eles chaman “os convivintes”,  no agro de diante da casa.

Sempre que visito a miña avoa, fágolle outra visita  a señora Pilar, converso  con ela, contándolle as novas de Compostela, e as lerias que mais lle gustan, e lévolle unhas Pedras de Santiago, que veñen sendo uns bombóns con amendoas polos que ela da a vida.  

Contoume onte  que  unha das suas netas maiores, a Rosa, deixouse co mozo co que vivía dende fai dez meses: “agora chámanlles parellas de feito, no meu tempo eran os amancebados, e díxome un veciño cubano casado ca miña curmá, que alí chámanlle “marinovios”.  

—Eu aviseinos desde o principio, -ségueme a contar a Pilar-,   o pouco que me gustaba ese marinovio, e xa ves, pasou o que tiña que pasar, deixouna despois duns  meses de troula, cando se decatou que lle quedaban a Rosa  nove meses de penar, tres semanas na cama e dous anos de arrolar. 

—Logo, para co entenderan mellor os fillos, canteilles aquelo de : Eu caseime por un ano, por saber que vida era, o ano vaise acabando, quen solteiriña me dera...

Cabreáronse todos comigo, coma se eu tivera a culpa de que a Rosiña lle dera por durmir acompañada do mozo con dereito a facerlle as beiras.  

O caso é,  respondinlle eu, que hoxe  pódese desfacer o feito se é recente a cousa, e claro está, segundo desexe a nai do que ai ven... 

Nunca houbera dito tal cousa!

—Pero que raios dis, estas tolo ou ves de planificador familiar, agora vai ter culpa o meniño das parvadas da Rosa e do irresponsable do seu pai.

— Fillos e pitos nunca serán moitos!

 —Un neto  mais nesta casa nin se nota, míraos alí xogando o fútbol, dan para dous equipos de primeira división, non si? 

 

—Coidaremos todos del o dela, xa o temos falado, e eu, preparareille papas de millo miúdo!

Marchei avergoñado. Todo é circunstancial e relativo no ser humano.

 Un neno tan  desexado, coma di a Pilar, será agardado con ilusión, será  acariñado polos curmáns e tíos, e crecerá moi feliz con tantos pais, nais, e irmáns.

 

 E, a bisavoa Pilar, terá un motivo mais para facer moitas filloas para ese novo picariño, para  sentirse útil e necesaria, e non estar sola... 

  

 

  

 A BENIGNA E O RISCO

A señora Benigna, menciñeira e compoñedora, tiña creto de seren bruxa fai mais de  setenta  anos.

 O certo é que lle correron esa fama na parroquia despois de descubrirlle  nun ollo unha mancha ca forma dunhas patas de sapo.

 

Segundo o médico, era unha mancha sen importancia chamada melanoses, pero as razóns científicas non convenceron a ninguén. 

A Benigna cando era nova, pasaba por seren unha muller moi  guapa  e namoradeira. 

 Tivo dous mozos en tres anos, e, os dous morreron ao pouco de ter relacións con ela, síntoma claro, pensaron os veciños, das súas malas artes, ou peor aínda, por celos do demo,  o que ratificou a súa condición de bruxa coma indicaba a pata de sapo do seu ollo.

Fai moitos anos disto, e un día despois de atender na súa consulta a miña bisavoa Rosalía que tiña caída a espiñela, advertiulle, con certo misterio, que se gardase cedo  na casa, pois unha desas noites tiña escoitado dun veciño, que a Estadea ou Santa Compaña ía facer unha aparición preto do seu fogar. 

 Un home do lugar ía morrer, a Santa Compaña viña por el, e, a  pesares de que ela non cría nestas cousas, mellor era o confinamento preventivo, coma diríamos hoxe.

 O certo é,  que  dias despois finou don Lourenzo, o home mais rico da bisbarra que estaba polo visto coma un buxo de saúde.

 Esta inexplicable morte repentina foi atribuída por toda a parroquia ao mal de  ollo de Benigna.

Debateuse  esta situación entre o alcalde, o crego e o farmacéutico do concello, este último coñecido coma o Risco, e non se chegou a una conclusión definitiva, porque o cura quería excomungala e ate  queimala,(porque a pesares de non existir xa inquisición o párroco era un Torquemada en  pequeno), e o farmacéutico, pola contra, sostiña que don Lourenzo morrera seguramente dun enchente de cocido  e viño, porque tiña a tensión moi alta e padecía do corazón, cousa que el coñecía de abondo  polas medicacións receitadas polo cardiólogo de Compostela, e, que don Lourenzo compraba regularmente na botica. 

 O alcalde, ao non acadar acordo entre estas “autoridades”, nin ter a quen atribuírlle a responsabilidades da súa decisión final, fixo o que tiña que facer, e dicir, nada de nada, ao  igual que algúns políticos fan hoxe mesmo e  con moi bo resultado electoral.

Foi o primeiro choque entre relixión e ciencia que se dou naquel Concello.

 Despois chegou a guerra civil, e da señora Benigna e mais o farmacéutico Risco nunca mais se soubo na parroquia. 

Uns dicían que foran os dous “paseados” ela por bruxa, el por  ateo; outros xuraban que os viran  entre os mortos da Santa Compaña, pero, a miña bisavoa, comentábanos que  se escribía con eles, e que vivían  en Bos Aires, el ao fronte dunha farmacia, e ela, de enfermeira, axudando sabiamente a un traumatólogo porteño, que gracias aos coñecementos prácticos de Rosalía implantou  unhas novas técnicas de rehabilitación e cobrou celebridade internacional, ademais de percibir moitísimos pesos polas consultas, gracias a  sona de “compoñedor”, iso si,  titulado pola Universidade de Bos Aires. 

 Casaron o Risco e a Benigna, e tiveron un fillo e unha filla.

 O fillo, fíxose, físico nuclear e piloto de guerra; chegou a colaborar  no proxecto Manhattan, e dicían del que andaba por aquel entón disposto a bombardear a aldea do seu pai con unha ou dúas bombas atómicas, e, a filla, coma socióloga, publicou un libro que leva por titulo : “A maxia na Galicia. A incrible arte desa Terra para producir resultados contrarios as leis naturais”.

 Parece un conto de meigas!

 Pero así foi, e mais en boa medida aínda segue a seren así!

  

     

  MEU  INCOMPRENDIDO AMIGO ARMANDO, QUE DI PADECER MOITAS DOENZAS

Díxome o amigo Armando, que atopei  no centro de saúde: 

—O  médico de cabeceira sostén que eu  son  hipocondríaco.

E, explicouche o que era iso? pregunteille.

—Comentoume que eu estaba convencido de padecer enfermidades a partires de calquera sensación ou signo físico corporal, pero que estaba ben a  miña analítica, as miñas placas, e  “a  miña clínica”. 

—Non lle discutín ca analítica e as placas estiveran ben, pero a clínica  “non era miña”, senón do Sergas.

 Si me diagnostica atribuíndome cousas que non teño, mala cousa. Non si?

Home tal e coma ti o ves...

—Eu, son home de costume sans, non fumo, so bebo viño da casa sen química, lavo as mans antes de mexar e despois de comer, apenas traballo, e, teño sexo comigo mesmo por non me contaxiar.

—Agora co asunto ese do Covid a  preocupación disparóuseme, e de nada me serviu que lle esixira ao médico me vacinara axiña contra o bicho por seren suxeito de risco. 

E que respondeu? 

Díxome: “niso señor Armando ten razón, vostede é o paciente de mais risco de toda a miña lista do seguro, pero ten que agardar  a súa quenda”.

—Logo, comenteille algo alterado, sendo coma son de risco e vostede mesmo recoñece, por prevención, deberíame   receitarme unha desas PCR diaria, e unha revisión médica semanal.

Ademais de me vacinar antes que a outros recomendados seus.

E que  contestou?

Retrucoume moi serio e cabreado:

—Armando creo que lle iría mellor unha lavativa, para o  seu estrinximento cerebral.

—Por fin, me dixo algo real da enfermidade que teño! Non cres?

—Informeille ademais, por se non estaba ao tanto, que os medicamentos son bos ou malos en relación co seu custo.

Canto mais caros sexan, son mellores, isto é pura lóxica económica de mercado.

 “Recéiteme por favor uns que non sexan xenéricos, pedinlle educadamente”...

—Miroume  coma se houbera dito outra parvada. É un faltón do carallo!

 —Tamén lle dixen que  xa se sabía cientificamente que canto mais grande fora a pastilla ou cápsula mellor.

 Puxo unha cara abraiada iso que lle argumentei que as abondosas pastillas tiñan mais chicha para curar, e incluso adorneillo co vello  e sabio dito: “barco grande ande ou non ande” para co entendera mellor. 

—Botoume da consulta con malos modos, chamoume ignorante e  logo espetoume, que eu non sabía nada nin das chamadas prestacións sociais sanitarias en España, nin de moléculas farmacolóxicas.

Coma podes entender é  un fala barato, e  un lerchán  coma moitos dos políticos de hoxe!

Certo é, que  eu abuso un pouco del, pero non ten porque pórse así. Este mes  o visitei catro veces, e todas por causas xustificadas, e sobre todo por mellor telo ao tanto das últimas, como podes comprender. 

—Vou denuncialo diante da inspección, e antes de nada quero colgalo no muro de Facebook e publicalo no meu twitter, porque estes malos modos dun profesional que pagamos entre todos, e que  por riba atende mal,  non  tendo outra cousa que facer nestes momentos, non pode deixarse pasar polo ben de todos, e hai que dalos a coñecer aos internautas.

Pero home, mellor dálle unha volta ao asunto! Aconselleille.

—Nada, nada, nisto da saúde son intransixente, como pasa co voto cando hai eleccións, hai que ter claras as ideas, os feitos, e os conceptos, coma min!  

 

 

MONCHO, O FILLO  DA PORTUGUESA

 

 Na aldea da miña avoa e fai uns cincuenta anos, recordo ter xogado a estornela e mais ao fútbol con Moncho, o fillo da señora Remedios da Silva, de alcume, “a portuguesa”, dada a nacionalidade da mesma.

 Era o Moncho o maior de catro irmáns, orfos de pai, que vivían un moito da caridade dos veciños, e un pouco, do traballo como xornaleira da súa nai, unha muller extraordinaria que os sacou adiante gracias a súa intelixencia e traballo.

 Ningún deles fora nunca  a igrexa debido a condición de non créente da señora Remedios, a que lles comentaba aos seus fillos,-      segundo me dicía o Moncho -,co importante na vida era seren educados, honrados e xustos, e non enganarse con historias bonitas e paraísos dos que non había probas.

 A familia da Silva, tiña problemas co párroco, que non vía con bos ollos como: “as ovellas desorientadas desa familia non se incorporan ao catolicismo, única relixión verdadeira” e, desde o púlpito, os domingos, de cando en vez mandáballes  recados a traveso dos veciños para os premer ou coaccionar.

 Uns deses veciños, os da casa grande  de Ferreiro, parella sen fillos, e con mais devoción a Don Miguel ca Virxe do Carme, despois de falar co párroco sobre esta familia, acordaron  unha estratexia para conducir aos poucos e sen que se notara moito, (coma fan os bos políticos), ao Moncho polo “bo camiño” da relixión católica, apostólica e romana.

 Falaron ca nai do rapaz, e acordaron que este traballara de servente nesa  casa, a cambio da comida, unhas dez pesetas ao mes, e unhas clases particulares polas tardes do mestre de escola, exixencia da nai, “para que o meu  Moncho non sexa un ignorante mais”.

Desde aquela o Moncho, atendía as ordes recibidas polos Ferreiro, coidando do gando, facendo recados, ou regando na horta, e  ademais, aprendeu a escribir ben, ler mellor entendendo o que lía,  facer contas e resolver problemas cotiáns.

 A familia Ferreiro, os domingos ordenaban ao Moncho iren a primeira misa da mañá, e  a volta da mesma preguntábanlle con moito interese de que falara nela o señor cura.

O Moncho, nunha destas, comentoulles que Don Miguel estaba a organizar unha catequeses para ensinar o catecismo aos rapaces da aldea.

 Faltoulles tempo aos Ferreiro para indicarlle que tiña que quedarse ao remate da misa a esa catequese, para aprender cousas boas, santas, e certas.

 O Moncho, cavilou sobre a certeza  das talladas abundantes de comida que recibía e na falta de cartos na súa casa, e aceptou a imposición, non sen antes pensar coma librarse de esa obriga relixiosa que nin sentía, nin entendía.

 O domingo seguinte,  coma sempre foi a misa de nove, e despois quedouse a catequese.

As dez  xa estaba de volta na casa dos de  Ferreiro.

O matrimonio preguntoulle como fora aquelo de vir tan axiña.

El, díxolles con cara de miñaxoia que:

 —Don Miguel mandoume para casa, pouco despois de empezar a lección, e dicir, botoume fora!

 —Mais cóntanos coma foi posible iso? Retrucáronlle alarmados.

 —O señor cura preguntoume  si sabia cantos deuses hai ? 

 —E ti, que lle contestaches Monchiño ?

 —Pois que vinte!

 —E logo volveume a preguntar todo alporizado : cantos dixeches rapaz!

 —E que lle retrucaches?

 —Logo, díxenlle que trinta!, e foi cando moi cabreado me dixo; vaite e non volvas pola catequese mentres non saibas canto deuses hai!

 —Mais ti Monchiño, comprendes porque se alporizou ou non?

 —Estíveno a pensar e creo que sei o que lle molestou a Don Miguel; coido que deberon  parecerlle  poucos eses deuses meus!!