AKEM
O Akem é
do Camerún, e faena polas nosas rías desde fai anos. O
coñecín a traveso de Don Venancio, un mestre xubilado de Ribeira, que lle dera
gratis clases de español e galego nada mais chegar a nosa Terra.
O Akem é comprensivo, e dicir culto.
Improdutivo, e dicir alegre. Co rostro e mirada nobre da boa xente. Gran
conversador, e dicir reflexivo. Lector de ciencia ficción e afeccionado o
cine, e dicir imaxinativo.
Comeza a súa parolada
falando comigo do seu traballo.
─ Agora ca
crise moitos compatriotas teus queren ir traballar ao mar. Eu cheguei aquí
cando case ninguén quería ir a pescar sardiña ao cerco
co traiñón ou ca tarrafa.
─ Vivín moito
tempo con medo, con morriña, e de
Rodríguez, como vos decides.
─ Ca crise ─
ségueme contando ─ convertinme nun “chedebo”, igual que
moitas familias de aquí.
Pregunteille que era iso dos “chedebo”.
─ É unha nova especie de persoas e tamén de
contabilidade, cóntoche : cando non teño cartos vou a tenda da señora Isolina e
dígolle: levo estas cousas para o xantar e mais para casa,
apúntamas no “chedebo”.
─E vai a Isolina toma
nota dos meus pedidos, igual que os de moitos outros, no caderno dos ”chedebo”,
e nel pon a data, os produtos, e o prezo da cada un deles con letra moi clara.
Logo cando teño cartos págolle todo xunto.
─ A tenda da
Isolina ven sendo como un banco bo no que non se desafiúza a ninguén, e
por riba sen cobrar intres.
Akem, fala inglés,
fulfulde, e o galego con acento cantareiro das Rías Baixas.
O inglés e o francés
ven, segundo me di, da época da colonización. Foi a escola falando inglés
e alí o ensino foi nesta lingua. O fulfulde, como era a lingua do seu
avó, aprendeuna na casa.
Akem estudou na
Universidade de Yaundé do Camerum, alí rematou os estudios de bioloxía. Igual
podía telos rematado en física nuclear,porque na súa terra non hai traballo, aínda que teñen un
bo fútbol, o que permite equilibrar as necesidades e a miseria ca
foliada, e ca diversión.
─ Vivo agora sen medo e sen fame ─ me di ─, pero, sen me
facer o valente no traballo e comendo
moita xarda.
─ No mar aprendín a rezar, e nas festas
a xantar e beber de mais. Trato de vivir, e non so de estar vivo. Teño
poucos amigos, pero os que teño quérenme por min, non polo que eu son.
─ Estou tratando de construír a miña
felicidade ca paisaxe, coas xentes que coñezo; cos libros que leo e a música que
escoito; e tamén co agarimo dunha moza que sabe de peixes e peixiños coma min,
mais co patrón da lonxa. !
Onte fun pescar con
Akem nun bote prestado por un mariñeiro coñecido del. Levamos unha lata grande
de sardiñas, un molete de pan e unha bota de viño tinto.
Pesquei eu de
primeiro un fermoso robalo de uns dous quilos moi largos. Daba gusto velo.!
Aken, pediumo,
dinllo, colleuno con delicadeza, sacoulle o anzol con coidado e
murmuroulle: “alla mobbu”, e logo devolveuno ao mar.
─ Por riba de estragalo,
que raios de explicacións tiñas que
darlle? ─ pregunteille molesto pola perda.
─ Tiña, segundo
a vella tradición que devolver o mar o primeiro peixe, e desexarlle ca sorte o acompañe na súa longa viaxe, ─ me
dixo moi serio.
Pasóuseme de súpeto
o incomodo, e comprendín que aquí tamén
sabemos seren agradecidos, e coñecemos moi ben
a emigración.
Foi entón, cando vin coma o robalo despois de
dar un brinco sobre unha onda tomaba ledo rumbo cara o sur en procura dunha
nova vida…
