A BONECA DE CRISTINA

Contoume a Cristina, unha trasnada, e prometinlle escribila con disimulo para que non saibades de quen se trata. A historia comeza asi: 

— Meus pais, a Rosa e o Moncho, tiveron catro fillos alo polo final dos anos corenta, dous homes e dúas mulleres. Roberto, Cosme, Lupe e  a Cristina, e dicir eu, a mais pequena.

— Os catro saímos agudos e intelixentes, a que mais eu, e, coma viviamos en Compostela fixemos carreiras universitarias gracias aos enormes sacrificios dos nosos proxenitores. 

 A miña nai Rosa traballaba de costureira na casa, e o meu pai estaba empregado coma mecánico de coches nun taller preto do que hoxe é a Praza de Galicia. 

 —Os catro vivimos toda a nosa vida ate o de  hoxe, mellor cos nosos pais, que é mais do que lle agarda aos nosos fillos.

Cando nenos, a miña irmá Lupe e mais eu rifabamos entre nos, pero queriámonos moito. 

Chegado o tempo dos Reis Magos, o papa e a mama mercában  un regalo para cada un, un so regalo, porque  as contas non daban para mais, pero alimentaban a ilusión nosa  con este detalle tradicional.

—A Lupe, tiña un  xenio do demo, e sen querelo dominábame a min e ate o intentaba cos meus pais.

 Eles por buscar paz, procuraban co regalo de Reis para Lupe fora o mellor, e asi evitar celos e  as súas fortes perrenchas. 

A mellor moneca, a mais bonita, a mellor vestida, ano tras ano era para ela. Eu o constataba e calaba.

 

—A miña moneca era  sempre a mais  fea, pero eran – razoaba eu-  os  Reis Magos  quen decidían, e facían o que lles petaba, como case todos os reis.

Pasaron os anos, os meus  irmáns creceron, e deixaron de crer nos Magos, todos, menos eu, e eles  tiñan coidado de manterme a ilusión que tiveran.

 A verdade é que eu tiña  escoitado algunhas frases e  cousas relacionadas cos Reis, ditas con disimulo, pero con indiscreción  entre eles, e, desde aquela comecei a sospeitar algo... 

A noite de Reis daquel ano foi moi especial. 

—Decidín conter o soño, non durmir, para comprobar as miñas sospeitas e, as escondidas, bebin medio vaso de café, pois lle oíra dicir a meu irmán Roberto que axudaba a manterse esperto e así poder  estudiar de noite sen o barullo noso polo día. 

—Pasada unha hora escoitei ruídos moi leves, serían os Reis pensei? 

O pouco puiden ver aos meus pais facendo de mensaxeiros reais, e caín na conta da maxia desa noite.

 Deiteime de novo para erguerme media hora mais tarde cando a casa estaba en silencio, e con moito coidado dirixinme ao comedor. 

Alí a carón do pequeno belén estaban os regalos.

 En dúas caixas iguales e nas tapas escrito en letras de imprenta liase, “para Lupe” e na outra “para Cristina”. 

Levantei a tapa da miña caixa e puiden ver unha moneca con ollos tristes, unha perruca de estropallo, e un vestido arrepiante de color amarelo.

—Despois, picada pola curiosidade, mirei na caixa de Lupe. Aquela moneca tiña a cara de porcelana fina, pelo louro, ollos ledos, unha grande pamela e, un vestido de lunares. 

O de sempre pensei. 

Pero axiña decateime que aquelo non o decidiran os Reis, senón que fora cousa dos meus pais!

Nese momento ocorréuseme a trasnada.

 —Pensei, se quero ter unha moneca como é debido, so teño que cambiar as tapas que levan os carteis. Dito e feito. Despois de aquelo regresei a cama, e durmín coma unha santa.

—A mañá, e ben cedo, os gritos dos meus irmáns e pais anunciando a chegada dos Reis Magos a sacáronme da cama, e todos fomos abrindo de un en un, e por orde de idade, os regalos: Un estilográfica para o Roberto, un tren de madeira para o Cosme, e chegoulle a quenda a Lupe...

— Abriu  a súa caixa e nela apareceu aquela moneca fea coma un corno. Mirou de súpeto para os pais e irmáns maiores, e todos quedaron con cara de estrañeza...

 —Eu, de seguido abrín  a “miña caixa” e atopei a preciosidade prevista.

 Din un berro de alegría finxida e díxenlle a todos que era a moneca mais bonita do mundo, e que os Reis Magos debíanme de querer moito ese ano. Debinme portar moi ben!

 Ademais din saltos de alegría para rematar a xogada...

—Todos sorrían, ate a Lupe.

O papa e a mama os recordo apampados pero estaban risoños tamén e con moito amor nos seus ollos.

  

—Nunca lle contei isto a ninguén e non sei porque cho conto, pois sei que vas escribilo e destripalo. 

Agardo que non deas nomes verdadeiros, e disimules  como fan os Reis Magos es os pais, non vaia a seren que a Lupe se decate daquela debilidade súa e se alporice de novo comigo agora de vella...

 A BENIGNA E O RISCO

A señora Benigna, menciñeira e compoñedora, tiña creto de seren bruxa  desde fai mais de  setenta  anos.

 O certo é que lle correron esa fama na parroquia despois de descubrirlle  nun ollo unha mancha ca forma dunhas patas de sapo.

 Segundo o médico, era unha mancha sen importancia chamada melanoses, pero as razóns científicas non convenceron a ninguén, 

A Benigna cando era nova, pasaba por seren unha muller moi  guapa  e namoradeira. 

Tivo dous mozos en tres anos, e, os dous morreron ao pouco de ter relacións con ela, síntoma claro, pensaron os veciños, das súas malas artes, ou peor aínda, por celos do demo,  o que ratificou a súa condición de bruxa coma indicaba a pata de sapo do seu ollo.

Fai moitos anos disto e un día despois de atender na súa consulta a miña bisavoa Rosalía, que tiña caída a espiñela, advertiulle, con certo misterio, que se gardase cedo  na casa, pois unha desas noites tiña escoitado dun veciño, que a Estadea ou Santa Compaña ía facer unha aparición preto do seu fogar. 

 Un home do lugar ía morrer, e,  a pesares de que ela non cría nestas cousas, mellor era o confinamento preventivo, coma diríamos hoxe.

O certo é,  que  dias despois finou don Lourenzo, o home mais rico da bisbarra que estaba polo visto coma un buxo de saúde.

 Esta inexplicable morte repentina foi atribuída por toda a parroquia ao mal de  ollo de Benigna.

Debateuse  esta situación entre o alcalde, o crego e o farmacéutico do concello, coñecido coma o Risco, e non se chegou a una conclusión definitiva, porque o cura quería excomungala e ate  queimala,(porque a pesares de non existir xa inquisición o párroco era un Torquemada en  pequeno), e o farmacéutico, pola contra, sostiña que don Lourenzo morrera seguramente dun enchente de cocido  e viño, porque tiña a tensión moi alta e padecía do corazón, cousa que el coñecía de abondo  polas medicacións receitadas polo cardiólogo de Compostela, e que don Lourenzo compraba regularmente na botica. 

O alcalde, ao non acadar acordo entre estas “autoridades”, nin ter a quen colocarlle a responsabilidades da súa decisión final, fixo o que tiña que facer, e dicir, nada de nada, ao  igual que algúns políticos fan hoxe mesmo con bo resultado electoral.

Foi o primeiro choque entre relixión e ciencia que se dou naquel Concello.

 Despois chegou a guerra civil, e da señora Benigna e mais o farmacéutico Risco nunca mais se soubo na parroquia. 

Uns dicían que foran os dous “paseados” ela por bruxa, el por  ateo; outros xuraban que os viran  entre os mortos da Santa Compaña, pero, a miña bisavoa, comentaba que  se escribía con eles, e que vivían  en Bos Aires, el ao fronte dunha farmacia, e ela, de enfermeira, axudando sabiamente a un traumatólogo porteño, que gracias aos coñecementos de Rosalía implantou  unhas novas técnicas de rehabilitación e cobrou celebridade internacional, ademais de cobrar moitísimos pesos polas consultas, gracias a  sona de “compoñedor  titulado pola Universidade de Compostela”. 

Casaron o Risco e a Benigna, e tiveron un fillo e unha filla.

O fillo, fíxose, físico nuclear e piloto de guerra; chegou a colaborar  no proxecto Manhattan, e dicían que andaba por aquel entón disposto a bombardear a aldea do seu pai con unha ou dúas bombas atómicas, e, a filla, coma medico psiquiatra, publicou un libro que leva por titulo : “A maxia na Galicia. A incrible arte desa Terra para producir resultados contrarios as leis naturais”.

Parece un conto de meigas, non si?

Pero así foi, e mais en boa medida, así é!

  

     

 ROBERTO DE CASTREXE

Teño por costume, coma moitas persoas, quedar de cando en vez cos amigos nun bar, nunha rúa, ou na súa casa. Por mor da pandemia os frecuento menos, pero falo con eles de seguido  por teléfono. 

O  amigo Roberto, non sei porqué razón nunca quixo ter teléfono,  e, no seu caso, teño por forza que iren a súa casa se quero falar con el. 

Roberto de Castrexe, vive no  Sardiñeiro, e  nunca me deixa marchar do seu fogar sen unhas  maragotas, unhas fanecas ou no mellor dos casos unha ou dúas fermosas robalizas.

Eu afíxenme a levarlle sempre unha torta de Santiago, das de verdade, feitas con améndoa, azucre e ovo. Devece por elas!

O meu amigo pasou moitos anos traballando nas plataformas petrolíferas do Mar do Norte, entre : galegos, portugueses,  italianos, noruegueses, alemáns, e marroquís.

  Despois faenou en cargueiros, que tiñan a súa base en  Hamburgo, e finalmente, xa de xubilado, sae a pescar en solitario na súa dorna “Cuca” polas augas de  Estorde.

Se lle preguntas como se entendía nese  babel de etnias e de idiomas, móstrase perplexo e dime con toda naturalidade: e como ía ser?... en galego! 

—A bordo todos falaban mellor ou peor o galego, desde o capitán, case sempre alemáns, ate os compañeiros estranxeiros.

—É, o que teñen os idiomas, as persoas, e as institucións, cando hai maioría de falantes, me di. 

 Se ademais esas persoas, ou institucións, as  ocupan,  coma nos, postos  clave na cociña, no mantemento, e nas máquinas, tense moito resolto a bordo, igual pasa na política, cas leis, ou na xustiza, ou non? 

— Naquelas longas campañas, do mesmo xeito que facemos nas casas e nas nosas festas familiares unha vez rematada a xornada,  na sala do persoal nas plataformas, e no salón de popa nos cargueiros,  contabamos e  cantabamos historias da nosa terra que chegaban ate emocionar  aos compañeiros de outras nacións.

 Contoume o Roberto, nesta ocasión, unha anécdota convertida en chiste, dun dos grandes animadores daquelas reunións, o seu  amigo  Ma-Ma-Manuel,  asi coma sona, porque  con ese nome constaba no seu carné e cartilla de embarque.

— Ma-Ma-Manuel Ro-Rodriguez, dime o Roberto, explicaba sempre nesas reunións,  antes de contar brincadeiras, e para aqueles que non coñecían a historia do seu nome, que  cando se tiña que  presentar aos diferentes capitáns, estes, obrigábanlle a repetir o seu nome  de viva voz, para logo preguntarlle de seguido se era  tatexo.

—Ma-Ma-Manuel, contestáballes que o  tatexo era o seu pai, e o encargado do rexistro civil un fillo de puta, asi a cousa quedaba aclarada. 

Nos abordo chamabámoslle, polas dubidas, Manolo, e morra o conto!

 O Roberto agasalloume, nesta ocasión, ademais de ca súa conversa, con un congro polo aberto e un robalo, en caldeirada, eu correspondinlle ca torta de Santiago coma lambetada.

  Falamos nese xantar da nosa vida, dos nosos desexos, da familia, para compartir deste xeito a nosa memoria, porque somos o que recordamos. 

Despedímonos con unha fonda aperta. 

Eu marchei cavilando despois do xantar, que  saber conservar e coidar aos amigos, é facelos sempre  mais amigos... e, a gastronomía axuda moito a practicar os cinco sentidos a carón dos sentimentos.     

O ARCA DE NOE

 

O ARCA DE NOE 

Contaba o meu tío Manolo unha historia que poido ser real relacionada con unha tasca de Iria Flavia, co seu propietario que imos chamarlle  Xosé, e con  don Camilo José Cela.

Ao parecer don  Camilo frecuentaba ese lugar, onde non adoitaban cobrarlle pola consumición primeira, e a segunda a pagaban os seus admiradores. Nesa tasca  incluso  chegou a manter  certa amizade co dono da mesma e algúns clientes. 

Un dia de moitísima chuvia e  mentres  o Xosé e o Camilo bebían  en solitario unhas cunca de ribeiro, ca súa correspondente ración de polbo, preguntoulle o taberneiro, seguramente  inspirado na treboada:

—Don Camilo que hai de certo niso do diluvio universal?

E o Camilo, contoulle polo miúdo o mito do Xéneses.

Correuse enseguida  a voz entre os clientes e días despois pedíronlle ao Xosé que llo contara a eles.

O Xosé  contoullo en versión propia, que segundo afirman os que  a escoitaron di así:

—Os homes de aquela eran moi pecadentos, moi malos, moi malos, moi malos,  uns castróns todos, menos un que se chamaba Noe.

—Deus quixo castigalos a todos  e díxolle a Noe que fixera un barco grandísimo, grandísimo,  e que metera nel a tódolos animais.

Un burro e unha  burra, un elefante e unha elefanta, un  león e  unha leona, un mono e unha mona, un can e  unha cadela... e tamén  a súa familia que era  moi numerosa. 

 —Deus, sei que lle comentou a Noe: unha vez remates o barco, que chamaras o Arca, métete nel de seguido coa túa familia e os animais, porque Eu vou a afogar a todos os demais homes, e ao carallo!

—O Noe, bastante atemorizado, púxose ao traballo e construíu aquel barco  grandísimo.

 E despois, entrou nel ca súa familia e tódolos os animais como lle tiña ordenado Deus.

 —Pouco despois empezou a chover e a chover e a chove e chover,  e as persoas de fora da Arca  afogáronse sen remedio.

—Os animais do barco cando chegou a primavera, comezaron a  pórse nerviosos e para se entreter e por natureza, os machos empezaron a querer montar nas femias. Entón a Arca comezou a bandear perigosamente.

—O Noe alarmado díxolle aos fillos: non sei que pasa pero isto vaise a piques! 

Un dos fillos tranquilizouno e  aclaroulle que os animais estaban en celo.

—E que podemos facer? Preguntoulles Noe.

—Outro dos fillos doulle a solución: Cortámoslle a miñoca a tódolos machos,  e  entregámoslle un tícket, para que poidan recollela ao rematar o diluvio.

—E asi se fixo.  

—Calmáronse todos pero quedaron  moi tristes, moi murchos, calados, e sen humor.

Home claro! contestáronlle unanimemente  os clientes botando a man ao peto do pantalón para unha comprobación rutineira. 

—Polo visto o único que andaba alegre rindo a gargalladas, e dando brincos de alegría era un mono que saltaba de babor a estribor. 

—O Noe chamouno inmediatamente, e pediulle enerxicamente  unha explicación a tanta ledicia.

—O mono ria e ria e con tanta gargallada tardou en explicarse, pero o Noe, serio e moi teso, agardou a que se calmase. 

Ao final sei que aquel mono lle dixo: Estou contento porque cambieille o meu  tícket ao elefante!!!

Ai vos queda esa versión que vai saber se non e a boa...!