O TIO ANTÓN E A LINGUAXE DOS ANIMAIS
(Para contarlle aos netos ou aos fillos pequenos)
O noso tío Anton, éravos un home que falaba cos animais da aldea onde naceron os meus pais.
Cando nenos, contábanos as historias de algúns deles que el coñecía ben, e mais explicábanos cos mesmos, tiñan a súa linguaxe propia e que podía seren traducida ao galego sabendo entendelos.
O tío Anton sabía estas cousas porque os animais e mais el entendíanse cacarexando, ladrando, muxindo, ou gruñindo, moitas veces.
As galiñas tiñan pouca fala, dicía, pero a súa expresión, xestos, e movementos cadenciosos completaban esa carencia.
Cando cacarexan, dicíanos tío Anton, non é unicamente porque puxeron un ovo, o que nos queren advertir tamén e dun problema e reclamación que teñen cos seus pes espidos desde sempre.
Canto cantan din: “co-cocorocooo, cocoroocoo, co cocorocooo!!! o que quere dicir: “por, porporpoñer ando descaaalza!!!..” e o galo, que as entende cando as escoita lles resposta sempre, “kikiriquiiiiiiiiiiii- poisporiso, poisporiso!
E deste xeito dálles xentilmente a razón.
Nos, imitabamos o canto das galiñas e dos galos, e despois dun rato de practicas afinando entendiamos que era así mesmo, sen dubida algunha.
Cos contos dos paxaros pimpíns e chaschás o tío Antón explicábanos mellor que na catequeses da parroquia coma eses paxaros, cando as tropas de Nerón preguntaban por Xesús neno e polos seus pais na súa fuxida, os axudaban a se esconder.
Nesa historia, os soldados, nunha viaxe no tempo e no espazo, perseguindo a familia de Xesús, facíanlle a pregunta aos veciños do lugar se os viran pola bisbarra, e os pimpíns anticipábanse a eles e contestábanlle antes de que falaran os paisanos, dicíndolles: “pimpín por aquí non os vin” e o chaschás desde lonxe o ratificaba, “chaschás por hai ben vas” e así enganaban as tropas que collían o camiño equivocado.
Os pimpíns e os chaschás fixéronse nosos súper heroes bíblicos, cando non existían os cómics.
Os cans, segundo o tío Antón non son “cheiracus” porque lles guste, ou axude a identificarse uns a outros, coma se non fora de abondo mirarse aos ollos e as orellas para se coñecer, o fan, porque dende hai moitos anos nunha festa de sociedade, o mesmo cos homes sacan o sombreiro, os cans deixaban os rabos no colgadoiro.
Un incendio no casino obrigounos a todos a saír correndo, e cada can colleu o primeiro rabo que atopou.
–Agora cando se atopan uns cans con outros, non van a cheirarse o cu, senón a comprobar se o rabo que leva ese can é, ou non, o del.
Hoxe xa non hai case ninguén que saiba falar cos animais, e as historias que lemos na prensa contan o que sucedeu (mais o menos segundo quen mande), pero a imaxinación destes contos, explica o que debería ter sucedido.
Xa sabemos que aquelas historias son parte de lendas galegas coñecidas, pero daquela, para nos, eran simplemente historias marabillosas.
A min, agora de vello, resúltanme mais cribles esas historias do tío Antón, que moitas das novas dos medios de comunicación.
Porqué na vida a ilusión, a imaxinación e a esperanza contan mais que certas verdades interesadas.
Eu, ao meu neto, penso contarlle os contos sobre os rabos dos cans, a axuda dos pimpíns e chaschás, e, os significado do cacarexo das galiñas, gústelle ou non aos meus fillos...!
