domingo, 13 de decembro de 2020

 

MONCHO, O FILLO  DA PORTUGUESA

 

 Na aldea da miña avoa e fai uns cincuenta anos, recordo ter xogado a estornela e mais ao fútbol con Moncho, o fillo da señora Remedios da Silva, de alcume, “a portuguesa”, dada a nacionalidade da mesma.

 Era o Moncho o maior de catro irmáns, orfos de pai, que vivían un moito da caridade dos veciños, e un pouco, do traballo como xornaleira da súa nai, unha muller extraordinaria que os sacou adiante gracias a súa intelixencia e traballo.

 Ningún deles fora nunca  a igrexa debido a condición de non créente da señora Remedios, a que lles comentaba aos seus fillos,-      segundo me dicía o Moncho -,co importante na vida era seren educados, honrados e xustos, e non enganarse con historias bonitas e paraísos dos que non había probas.

 A familia da Silva, tiña problemas co párroco, que non vía con bos ollos como: “as ovellas desorientadas desa familia non se incorporan ao catolicismo, única relixión verdadeira” e, desde o púlpito, os domingos, de cando en vez mandáballes  recados a traveso dos veciños para os premer ou coaccionar.

 Uns deses veciños, os da casa grande  de Ferreiro, parella sen fillos, e con mais devoción a Don Miguel ca Virxe do Carme, despois de falar co párroco sobre esta familia, acordaron  unha estratexia para conducir aos poucos e sen que se notara moito, (coma fan os bos políticos), ao Moncho polo “bo camiño” da relixión católica, apostólica e romana.

 Falaron ca nai do rapaz, e acordaron que este traballara de servente nesa  casa, a cambio da comida, unhas dez pesetas ao mes, e unhas clases particulares polas tardes do mestre de escola, exixencia da nai, “para que o meu  Moncho non sexa un ignorante mais”.

Desde aquela o Moncho, atendía as ordes recibidas polos Ferreiro, coidando do gando, facendo recados, ou regando na horta, e  ademais, aprendeu a escribir ben, ler mellor entendendo o que lía,  facer contas e resolver problemas cotiáns.

 A familia Ferreiro, os domingos ordenaban ao Moncho iren a primeira misa da mañá, e  a volta da mesma preguntábanlle con moito interese de que falara nela o señor cura.

O Moncho, nunha destas, comentoulles que Don Miguel estaba a organizar unha catequeses para ensinar o catecismo aos rapaces da aldea.

 Faltoulles tempo aos Ferreiro para indicarlle que tiña que quedarse ao remate da misa a esa catequese, para aprender cousas boas, santas, e certas.

 O Moncho, cavilou sobre a certeza  das talladas abundantes de comida que recibía e na falta de cartos na súa casa, e aceptou a imposición, non sen antes pensar coma librarse de esa obriga relixiosa que nin sentía, nin entendía.

 O domingo seguinte,  coma sempre foi a misa de nove, e despois quedouse a catequese.

As dez  xa estaba de volta na casa dos de  Ferreiro.

O matrimonio preguntoulle como fora aquelo de vir tan axiña.

El, díxolles con cara de miñaxoia que:

 —Don Miguel mandoume para casa, pouco despois de empezar a lección, e dicir, botoume fora!

 —Mais cóntanos coma foi posible iso? Retrucáronlle alarmados.

 —O señor cura preguntoume  si sabia cantos deuses hai ? 

 —E ti, que lle contestaches Monchiño ?

 —Pois que vinte!

 —E logo volveume a preguntar todo alporizado : cantos dixeches rapaz!

 —E que lle retrucaches?

 —Logo, díxenlle que trinta!, e foi cando moi cabreado me dixo; vaite e non volvas pola catequese mentres non saibas canto deuses hai!

 —Mais ti Monchiño, comprendes porque se alporizou ou non?

 —Estíveno a pensar e creo que sei o que lle molestou a Don Miguel; coido que deberon  parecerlle  poucos eses deuses meus!!

 

 

 

 

 

 

 

sábado, 5 de decembro de 2020

 A LINGUAXE FACHENDOSA


“As fronteiras da nosa linguaxe, son as fronteiras do noso mundo”.

Miguel, o fillo da señora Asunción, traballa en Liverpool no sector turístico, concretamente na terminal de cruceiros do centro desa cidade inglesa, lugar ate o que chegan eses grandes barcos.

 Leva alo vinte anos.

Cada verán, pasa as vacacións coa súa nai nun lugar moi preto de Bandeira. 

A señora Asunción aproveita a chegada do seu fillo para prepararlle as comidas que mais lle gustan: algunhas empanadas, polbo a feira, ou  algún cocido extemporáneo, acompañado sempre  do pan artesán de Silleda e de prostre, lambetadas.

O Miguel bota unha man cando chega en pequenas faenas agrícolas, en reparacións  e conservación da casa, e mais leva a  súa nai Asunción os domingos a xantar a un restaurante acreditado para celebrar o encontro.

Fai dias contoume o Miguel que  axudou a súa nai  co arado e cas vacas Marela e Linda  a preparar un saído na horta de diante da casa, onde plantan patacas, verduras e mais hortalizas.

—A miña nai tendo conta do arado e eu, diante conducindo o gando.

 Mamá berrábame : vai mais a modo Miguel, mais a modo! entón dicíalle sen me decatar do idioma as nosas vacas: stop, ou  slowly!  Que significa, detervos, ou, lentamente, en inglés, e elas e mais eu, retiñamos o paso.

—Miña nai ao iren tan aos poucos avisábame, bule mais rapaz, bule mais! 

—Eu, entón turraba delas e dicíalles espontaneamente, faster! ou quick!  Que coma sabes quer dicir nese idioma mais rápido, ou rápido.

—Despois dunhas voltas, rematamos o traballo sementando a leira.

— Miña nai cando levabamos o gando ao cortello mandoume parar e me dixo moi seria: “Mira, vouche dicir unha cousa, fálalle ben as vacas porque “lojo” ti marchas e a min non me entenden”!

 Eu rin a cachón, sabedor que Miguel era un gran fillo, e que aquelo de se expresar en inglés fora froito da súa incrementada fronteira idiomática e non de outras parvadas.

Conteille, para explicar mellor a cousa, que Celia, a filla do panadeiro, chegara de Francia co seu pequeno despois de estar aló nunha  visita  de un mes ao seu home, emigrado e traballando nese país,  e, xa viña falando francés...

 Comenteille que fai dias seu pequeno caera nunha beirarrúa de Silleda, e que  ela cando acudiu a levantalo lle dixo: “Érguete, érguete, mon cheri”!

Ou aquelo do neto de Crisanto, que cando regresou despois duns meses de ver aos seus tíos en Bos Aires, nada mais chegar a Bandeira preguntoulle ao taxista co trouxera desde o aeroporto ate alí:  Llegamos ya a Bandera?

O taxista de Silleda que coñecía a familia e mais a ese neto,  fartouse de contar o conto na taberna.

 No teu caso tes desculpa, ese outros non, porque a súa linguaxe non e fronteira de nada mais que da súa  ignorancia e fachenda...